Een externe CEO: het ontbrekende puzzelstukje?
20.000 Belgische bedrijven zullen de volgende jaren op zoek moeten gaan naar een CEO-opvolger. Geen evidente klus. Het wordt extra complex wanneer u op zoek moet gaan naar een CEO die niet enkel past in uw bedrijf, maar ook binnen de familie.
Aanvankelijk stonden familiebedrijven eerder terughoudend tegenover de idee van een niet-familiale CEO in hun midden. Een vreemde eend in de bijt, die daarenboven nog eens de wetten komt stellen, zo werd (onterecht?) gedacht. Slechts bij 11% van de familiebedrijven is er sprake van een externe CEO aan het hoofd van de onderneming. Maar een duidelijke shift is merkbaar. Zeker in de context van bedrijfsgroei en professionalisering wegen de voordelen van een externe CEO al snel op tegen de vermeende nadelen.
DOORDACHTE KEUZE
De aanwerving van een externe CEO in een familiebedrijf is vaak een weloverwogen keuze, met een sterke focus op duurzaamheid en lange termijn. Dit geeft de externe CEO dan ook voldoende ruimte om een langetermijnvisie te ontwikkelen en uit te voeren, in tegenstelling tot bij grotere beursgenoteerde bedrijven waar men de hete adem van kwartaalcijfers en hoge dividenden steevast in de nek voelt.
WAAROM EXTERN?
De vraag naar een externe CEO spruit vaak voort uit een bepaald ‘gebrek’ dat zich voordoet binnen het familiebedrijf. In het kader van bedrijfsopvolging is dit vaak het gebrek aan een geschikte kandidaat-opvolger binnen de familie. Het familiebedrijf zal extern moeten gaan zoeken indien de kinderen nog niet oud genoeg zijn om de zaak over te nemen, omdat ze niet geïnteresseerd zijn of simpelweg omdat er geen kinderen zijn. Anderzijds kan het familiebedrijf ook een gebrek ervaren op vlak van kennis en capaciteiten. Door toenemende bedrijfsomvang, stijgende complexiteit en de druk tot professionalisering, wordt het voor de familiale eigenaar soms moeilijk om het geheel nog voldoende te controleren. Het overstijgt zijn kunde en er ontstaat een nood aan een externe persoon mét ervaring.
VERS BLOED
Naast zijn kennis en expertise, biedt de externe CEO nog tal van andere voordelen voor het familiebedrijf. Doordat hij geen deel uitmaakt van de familie vervult hij vaak een scheidsrechter- of bemiddelaarsrol. Zo kan hij tegenwicht bieden voor soms emotioneel geladen familiale relaties. Een externe CEO wordt ook ingeschakeld als klankbord voor de familie. Hij fungeert als neutrale toetssteen voor de ideeën en visies van de familie. Als vers bloed in het bedrijf zal hij zelf ook een bron vormen van verfrissende en innovatieve ideeën.
EEN KWESTIE VAN CORPORATE GOVERNANCE
Eén van de meest fundamentele invloeden van een externe CEO heeft betrekking op de professionaliseringsgraad van het familiebedrijf. De externe CEO is dikwijls de katalysator voor de uitbouw van corporate governance systemen ofwel deugdelijk bestuur in het familiebedrijf. Zijn intrede stimuleert de uitbouw van formele instituties en systemen zoals financiële planning, formeel personeelsbeleid, een actieve raad van bestuur en strategievorming, wat finaal zal leiden tot betere bedrijfsprestaties.
VAN BEREKEND NAAR AUTHENTIEK VERTROUWEN
Het aanstellen van een externe CEO blijft natuurlijk een ingrijpende verandering en vraagt daarom tijd en energie. Het is een wederzijds leerproces tussen de eigenaar en de externe CEO waarbij men moet evolueren van berekend naar authentiek vertrouwen. Bovendien is het cruciaal dat de externe CEO de inbreng van de familie in het bedrijf naar waarde weet te schatten en de heersende familiale visie niet miskent. Zelfs de meest succesvolle CEO zal roemloos ten onder gaan als het niet klikt met de familie.