Terug naar overzicht
30 juni 2022

Competente familiale eigenaars: een belangrijke succesfactor voor familiebedrijven

De competenties (gedefinieerd als “een combinatie van impliciete en expliciete kennis, gedrag en vaardigheden”) van aandeelhouders en de ontwikkeling daarvan zijn relatief nieuwe aspecten voor familiebedrijven en bedrijfsfamilies. Toch zijn ze van groot belang voor het voortbestaan van deze bedrijven en voor een succesvolle overdracht aan de volgende generatie.

Uit een grootschalig onderzoek bij Duitse familiebedrijven blijkt dat het ontwikkelen van competente eigenaars zelfs een doorslaggevende succesfactor is. Het heeft bovendien een positieve invloed op de familiecohesie en zorgt voor het verminderen van conflicten binnen de familie (Vöpel, Rüsen, Calabrò en Müller, 2013). Onderzoek van Astrachan Binz, Waldkirch, Michiels, Pieper en Bernhard (2020) bij familiebedrijven-adviseurs wereldwijd, bevestigt dat de competenties van (toekomstige) eigenaars enorm belangrijk zijn voor bedrijfsfamilies die streven naar controlebehoud van een bloeiende familiale onderneming.

De onderzoeken van Vöpel et al. (2013) en van Astrachan Binz et al. (2020) geven samen een beeld van de nodige competenties die een (toekomstig) eigenaar van familiebedrijven zou moeten bezitten op drie verschillende niveaus:

  • BEDRIJF: Competenties met betrekking tot het eigen familiebedrijf (bv. kennis over en gebruik maken van de geschiedenis van het bedrijf, belangrijke klanten en leveranciers, trends in de industrie, etc.), alsook algemene bedrijfs-economische kennis (vb. omtrent finance, strategie, leiderschap, fiscaliteit, HR, etc.)
  • FAMILIE: Competenties met betrekking tot het onderhouden van een eensgezinde familie (vb. omtrent familiedynamieken, communicatie, conflictmanagement, etc.)
  • INDIVIDU: Competenties met betrekking tot individuele ontwikkeling en groei (vb. feedback geven en ontvangen, groeimindset, zelfzorg en zelfregulering, etc.)

Het vereiste competentieprofiel is uiteraard afhankelijk van de rol(len) die een familielid in het bedrijf en/of de familie heeft. Bijvoorbeeld, een familiale CEO of een familiale voorzitter van de Raad van Bestuur heeft idealiter zeer sterke competenties op alledrie de dimensies: ze kennen hun sector en hun bedrijf door en door; ze hebben een diep inzicht in de invloed van familiedynamieken op communicatie- en conflictpatronen; en ze hebben een groeimindset die hen in staat stelt constructief om te gaan met feedback.

Voor familieleden met andere rollen, bijvoorbeeld familieleden die (nog) niet actief zijn binnen eigendom of management, is dit competentieprofiel minder rechtlijning. Uit onderzoek blijkt immers dat next-gen familieleden niet, of onvoldoende, weten wat er van hen verwacht wordt in de toekomst. Meer specifiek geven ze aan dat ze vaak moeten speculeren over de competenties die ze dienen te ontwikkelen om hun toekomstige rol binnen de bedrijfsfamilie optimaal in te vullen (Schlepphorst & Moog, 2014).

Het is voor familiebedrijven daarom belangrijk om erbij stil te staan welke competenties nodig zijn en hoe deze competenties dan kunnen worden verworven als individu (bijvoorbeeld een familiale bestuurder die geen operationele taken heeft, of een next-gen familielid dat (nog) niet actief is in de onderneming). De voorbereiding van de eigenaars van de volgende generatie met de nodige competenties vraagt dus een doordachte aanpak.

Van Havermaet heeft al jarenlang ervaring in het begeleiden van familieoverdrachten en erkent het belang van competente familiale eigenaars zowel voor de familie, het individu als het bedrijf. Om tot competente familiale eigenaars te komen, onderscheiden we volgende stappen.

1. De competenties van de verschillende rollen in het familiebedrijf bepalen

Allereerst begeleiden we de familie met het bepalen van de vereiste competenties. Hoewel heel wat van de kwaliteiten van (toekomstige) eigenaars en actieve familieleden generiek zijn, is elke familiebedrijf uniek. Er bestaat niet zoiets als “dé ideale opvolger”. Onder meer de familiale waarden, strategie, de samenstelling van de eigenaarsgroep en de bredere context bepalen de vereiste competenties, resultaatgebieden en gedragsindicatoren van de familiale ondernemer. Bovendien zijn ze afhankelijk van de verschillende rollen die de familieleden opnemen in het familiebedrijf.

Om die rollen te bepalen en te kaderen gebruikt Van Havermaet al jaren de familiescoop. Deze tool legt elke mogelijke rol in de drie subsystemen van eigendom, bedrijf en familie vast en legt de belangen en mogelijke conflicten bloot.

2. Ieder familielid in de meest passende rol

Van zodra het voor iedereen duidelijk is wat er van elke rol verwacht wordt, coachen wij de familieleden in hun keuze naar de best passende rol binnen of buiten het familiebedrijf. We begeleiden hen om inzicht te krijgen in hun kennis en vaardigheden, leiderschapspotentieel, persoonlijkheid, drijfveren en waarden. We helpen evenzeer om die keuzes binnen de familie bespreekbaar te maken en om tot concrete afspraken te komen. Vooral bij de sleutelmomenten zoals een familiale overdracht zijn dit essentiële oefeningen omdat familieleden in dit traject doorgaans veranderen van rol.

3. Begeleiden in de ontwikkeling

Van zodra de rollen verdeeld zijn, begint vaak het echte werk. Van Havermaet begeleidt alle familieleden, ongeacht hun rol. Nog al te vaak worden passieve familieleden weinig tot niet betrokken in het traject. Niettemin hebben ook zij nood aan begeleiding in hun ontwikkeling op niveau van individu en/of familie. Hoe zullen ze zich verder ontplooien buiten het familiebedrijf, welke positie hebben zij binnen de familie en hoe gaan ze om met de familiedynamieken?

Voor de toekomstige actieve eigenaars werken we steevast met een eigenaarsontwikkelplan. Hierbij leggen we de ontwikkelgebieden op niveau van bedrijf, familie en individu vast en maken een leertraject op maat waar we verschillende leervormen en leeractiviteiten combineren. We helpen de bedrijfsfamilie onder andere met het identificeren van kwalitatieve opleidingen, leerervaringen, introductie in de juiste netwerken en coaching. Nadien volgen we de voortgang op en sturen bij waar nodig.  Van Havermaet kan daarbij rekenen op de bijstand van enkele ervaren coaches. Alle familieleden, binnen of buiten het familiebedrijf, kunnen dus steeds rekenen op de juiste ondersteuning op maat.

 

Publicatiedatum: 30/06/2022

 

Bronnen:

  • Astrachan, J. H., & Pieper, T. M. (2021). Developing responsible owners in family business. In Topics of Family Business Governance (pp. 119-126). Springer, Cham.
  • Astrachan Binz, C., Waldkirch, M., Michiels, A., Pieper, T. M., & Bernhard, F. (2020). Professionalizing the business family: The five pillars of comperent, commited and sustainable ownership. Family Firm Institute.
  • Bernhard, F., McCann, G., & Pieper, T. (2020). Commentary #4 on professionalizing the business family: A research report sponsored by the FFI 2086 society.
  • Mitchelmore, S., & Rowley, J. (2010). Entrepreneurial competencies: a literature review and development agenda. International Journal of Entrepreneurial Behavior & Research, 16(2), 92-111.
  • Schlepphorst, S., & Moog, P. (2014). Left in the dark: Family successors’ requirement profiles in the family business succession process. Journal of family business strategy, 5(4), 358-371.
  • Vöpel, N., Rüsen, D. T. A., Calabro, P. A., & Müller, D. C. (2013). With ownership comes responsibility – across generations: shareholder competence in family businesses.

Nieuwsbrief

Wij zijn er om u op zowel fiscaal, financieel als juridisch vlak professioneel te adviseren. Blijf op de hoogte en schrijf u in op onze nieuwsbrief.
  • Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.
BTW: BE 428.179.774
© Van Havermaet Family Office 2024

Wij maken gebruik van cookies of gelijkaardige technologieën (bv. pixels of sociale media plug-ins) om o.a. uw gebruikservaring op onze website zo optimaal mogelijk te maken. Daarnaast wensen wij analyserende en marketing cookies te gebruiken om uw websitebezoek persoonlijker te maken, gerichte advertenties naar u te verzenden en om ons meer inzicht te geven in uw gebruik van onze website.

Gaat u ermee akkoord dat we cookies gebruiken voor een optimale websitebeleving, opdat wij onze website kunnen verbeteren en om u te kunnen verrassen met advertenties? Bevestig dan met "OK".

Wenst u daarentegen specifieke voorkeuren in te stellen voor verschillende soorten cookies? Dat kan via onze cookie policy. Wenst u meer uitleg over ons gebruik van cookies of hoe u cookies kan verwijderen? Lees dan onze cookie policy.